Przedsięwzięcie przy wsparciu funduszy norweskich i sponsorów (tj. Intergraph Polska, Statens Kartverk i norweskiej gminy Tønsberg) zorganizowało Centrum UNEP/GRID-Warszawa. W ciągu dwóch lat jego trwania przeszkolono drużyny reprezentujące blisko 100 gmin. Ich reprezentanci dowiedzieli się m.in., jak korzystać z komercyjnych i darmowych aplikacji GIS, jak pozyskiwać dane przestrzenne, przetwarzać je oraz zbierać w terenie (np. za pomocą odbiornika GPS), a także jak gminni urzędnicy powinni poruszać się w przepisach dotyczących infrastruktury informacji przestrzennej.
Jednym z elementów Akademii INSPIRE był konkurs, w którym jury złożone ze specjalistów z zakresu geodezji, geoinformacji, ochrony środowiska i gospodarki przestrzennej oraz trenerów Akademii oceniało zaangażowanie drużyn w szkolenia, a także przeprowadzone przez nie studium przypadku. W studium zespoły miały spróbować rozwiązać hipotetyczny lub faktyczny problem trapiący ich gminę za pomocą narzędzi geoinformacyjnych.
Podczas konferencji pracownicy UNEP/GRID-Warszawa przyznali, że zarówno konkurs, jak i szkolenia były trudne i pracochłonne, stąd nie wszyscy uczestnicy dotrwali do końca. Tym bardziej należy więc docenić zwycięzców. W kategorii gmina miejska jest to drużyna z Bolesławca. W pracy konkursowej reprezentantki tego dolnośląskiego miasta postanowiły przybliżyć mieszkańcom tajniki planowania przestrzennego. Nie tylko poprzez uruchomienie geoportalu, lecz także opracowanie strony informacyjnej w przystępny sposób wyjaśniającej przebieg procedur planistycznych.
W kategorii gminy wiejskiej najlepszy okazał się śląski Tworóg. M.in. za pomocą aplikacji Quantum GIS jego reprezentantki wyznaczyły trzy warianty przebiegu obwodnicy gminy oraz skonsultowały je z nadleśnictwem i mieszkańcami. Jak same podkreślają, Akademia INSPIRE była dla nich pierwszą przygodą z GIS-em. W nagrodę zwycięskie zespoły otrzymały: licencje na oprogramowanie GeoMedia Professional, wsparcie przy budowie geoportalu (Bolesławiec, który ma już serwis mapowy, otrzymał tablicę multimedialną), wyjazd do gminy Tønsberg (który odbył się w styczniu br.) oraz roczną prenumeratę GEODETY.
Wyróżnienia otrzymały natomiast: Gorzów Wielkopolski (za wyznaczenie obszarów koniecznych do wyłączenia spod zabudowy ze względu na uwarunkowania środowiskowe) oraz podkarpacki Zagórz (za wskazanie najlepszej lokalizacji biogazowni).
Jakie są wymierne efekty Akademii INSPIRE? Zdaniem uczestników konferencji gminy wreszcie zaczęły zarażać się GIS-em. Według dr. Dariusza Korpetty z SGGW dostrzegły w nim przede wszystkim doskonałe narzędzie usprawniające planowanie przestrzenne. Wiceprezes GUGiK Jacek Jarząbek zawrócił z kolei uwagę na szybko rosnące zapotrzebowanie gmin na cyfrowe dane przestrzenne. Często zdarza się – jak zauważył – że gminy zwracają się o zbiory nie tylko dla swojego obszaru, ale nawet całego województwa.
Wiele urzędów gminnych wciąż jednak nie może odnaleźć się w gąszczu przepisów dotyczących IIP, co udowodnił panel dyskusyjny zamykający konferencję. Paneliści – reprezentujący m.in. GUGiK, GDOŚ, Intergraph Polska i wybrane samorządy – pytani byli m.in. o opłaty za dane przestrzenne, a także o zobowiązania, jakie nakłada na gminy ustawa o IIP i ewentualną pomoc w tym względzie GUGiK.
Pytań i wątpliwości jest dużo więcej. Przynajmniej część z nich wyjaśniona będzie w publikacji, która powstaje w Centrum UNEP/GRID-Warszawa i już za kilka tygodni trafi do wszystkich gmin. Ponadto głodnych wiedzy GUGiK zaprasza na trwające szkolenia dla administracji, potoczenie zwane POKL-owymi. Jak zapewniała radca prezesa GUGiK Ewa Wysocka, choć zainteresowanie kursami przerosło oczekiwania urzędu, na niektóre z nich są jeszcze wolne miejsca.
