Polscy geografowie na 100-lecie PTG

Publikacja pod redakcją profesorów UJ Antoniego Jackowskiego i Kazimierza Krzemienia oraz dr hab. Izabeli Sołjan jest pierwszą tego typu w Polsce, choć na świecie podobne wydawnictwa są dość powszechne i chętnie wykorzystywane przez naukowców z różnych dziedzin. W Słowniku zaprezentowano biogramy 731 osób. Są to zarówno uczeni związani z ośrodkami uczelnianymi czy instytutami naukowymi, jak też nauczyciele, podróżnicy, planiści, urbaniści, działacze gospodarczy, duchowni, wojskowi, dziennikarze, krajoznawcy i osoby związane z działalnością turystyczną, bibliotekarze, archiwiści czy wydawcy.

Postanowiono też, że Słownik obejmie przede wszystkim osoby zmarłe. Spośród żyjących geografów wyjątek uczyniono dla niewielkiej grupy emerytowanych profesorów tytularnych, kilkunastu członków honorowych PTG, a także bardzo skromnej liczby osób wskazanych przez poszczególne ośrodki.

W Słowniku znajdziemy biogramy na przykład takich postaci, jak: Bernard Wapowski, Karol de Perthées, Eugeniusz Romer, Franciszek Biernacki, Józef Kreutzinger, Władysław Pawlak, Felicjan Piątkowski, Lech Ratajski, Franciszek Uhorczak czy Tadeusz Zieleniewski.

Jak czytamy we wstępie do publikacji, niektóre z zaprezentowanych w Słowniku osób zdobyły wielkie uznanie międzynarodowe, inne odgrywały ważną rolę w wychowaniu patriotycznym młodzieży w określonym regionie, jeszcze inne były tylko skromnymi nauczycielami w małych miejscowościach. Wszystkich łączyło wielkie oddanie i umiłowanie głównej dziedziny ich aktywności – geografii. „Lektura biogramów pozwala stwierdzić, że geografowie zawsze mieli świadomość swojej misji. Geografia stała się istotą ich życia. Tworząc geografię utrwalali świadomość narodową i polską państwowość. Swe siły i poświęcenie składali na ołtarzu nauki, edukacji i umiłowania ojczyzny. Niekiedy płacili za to cenę najwyższą – swoje życie. „Wszyscy zasługują na naszą wdzięczną pamięć” – podkreślają autorzy opracowania.

W przygotowaniu Słownika brało łącznie udział około 200 autorów. Zdecydowaną większość stanowili pracownicy naukowych ośrodków geograficznych. Przygotowywali oni przede wszystkim biografie osób związanych z daną placówką. Biogramy opracowywali także członkowie Polskiego Towarzystwa Geograficznego, nauczyciele, przedstawiciele różnych instytucji (np. bibliotek, placówek planistycznych czy administracji państwowej), a niekiedy również członkowie rodzin bohaterów publikacji.